مواد مغذي آنتي اکسيدان

آنتي اکسيدان‌هايي که ما از موادغذايي دريافت مي‌کنيم نقش ارزنده‌اي براي کنترل خسارت ناشي از راديکال‌هاي آزاد دارند. هر ماده مغذي نقش منحصر به فرد خود را با توجه به ساختار شيميايي و نوع راديکال آزادش دارد.

ويتامين E :

درحقيقت ويتامين E يک آنتي اکسيدان عمومي است که مي‌تواند از طرق مختلف نقش خود را ايفا کند و تاکنون 8 راه متفاوت براي نوع اثر اين ويتامين در خنثي کردن راديکال‌هاي آزاد شناخته شده است. بعضي از ايزومرهاي آن مثل آلفا توکوفرول از نظر قدرت بيولوژيکي بيشترين اثر را دارد. اين ايزومر بسيار موثر عمل مي‌کند چون در چربي حل مي‌شود و در غشاي سلولي به عنوان يک محافظ سلول کار مي‌کند. علاوه بر اين آلفا توکو فرول چربي‌ها را خصوصا LDL را (چربي‌هايي با دانسيته پايين يا کلسترول بد) از اکسيداسيون محافظت مي‌کند. نياز به ويتامين E روزانه 12 تا 15 واحد بين‌المللي است. جوانه گندم، آجيل‌ها، سبزي‌هاي سبزرنگ و غلات با سبوس منابع خوب ويتامين E هستند.

ويتامين C :

ويتامين C يا اسکوربيک اسيد ويتامين محلول در آب است و راديکال‌هاي آزاد محلول در آب را هدف قرار مي‌دهد و اثر هم‌افزايي همراه با ويتامين E دارد و موجب تقويت اثر ويتامين E در سلول‌ها مي‌شود يادمان باشد که بدن ما ويتامين را نمي‌سازد و اين ويتامين نمي‌تواند در بدن هم ذخيره شود. بنابراين بايد روزانه 60 ميلي‌گرم نياز روزانه را از طريق انواع سبزي‌هاي سبز و مرکبات و ساير ميوه‌ها تامين کرد.

بتاکاروتن :

تاکنون بالغ بر 600 نوع بتاکاروتن شناسايي شده است. بتاکاروتن‌ها براي جذب اکسيژن‌هاي رها شده بافتي (نوعي که براي سلول‌ها خطرناک است) بسيار مناسب عمل مي‌کنند. آنها همچنين در جذب راديکال‌هاي آزادي که غلظت اکسيژن پاييني دارند، موثرند. بتاکارون در ميوه‌ها و سبزي‌هاي زرد و نارنجي وجود دارد. کدو حلوايي، گوجه فرنگي، طالبي، هلو، زردآلو، اسفناج، سيب زميني و هويج منابع خوب بتاکاروتن هستند.

سلنيوم :

سلنيوم يک عنصر کمياب است. ماده معدني که به مقدار کمي از آن احتياج داريم و بايد آن را کم مصرف کنيم. بدون اين ماده‌ معدني حيات ما در مخاطره قرار مي‌گيرد. اين ماده معدني محيط فعالي براي چند آنزيم آنتي اکسيدان مانند گلوتاتيون پراکسايد تشکيل مي‌دهد. منگنز و روي مشابه سلينوم عناصر کميابي هستند که بخش اساسي آنزيم‌هاي آنتي اکسيدان را تشکيل مي‌دهند. سلنيوم را بهتر است فقط از غذا دريافت کرد. ماهي،‌ گوشت قرمز، تخم‌مرغ، مرغ، غلات و حبوبات منابع خوب سلنيوم هستند.

آنزيم‌هاي آنتي اکسيدان :

اين آنزيم‌ها نقش بسيار کليدي و حساس در خنثي کردن راديکال‌هاي آزاد دارند. رسموتاز و کاتالاز و گلوتاتيون پراکسايد يا GPX در خط مقدم جبهه مبارزه با راديکال‌هاي آزاد در بدن ما هستند. چگونگي اثر اين آنزيم‌ها متفاوت ولي بسيار جالب و در عين حال پيچيده است. آنها ابتدا اکسيدکننده‌هايي مانند O2 (اکسيژن) را جذب مي‌کنند و آب‌اکسيژنه مي‌سازند و فعاليت آنزيم‌هاي آنتي اکسيدان به طور معمول مشارکتي و بسيار مهم است. آنها DNA و پروتئين‌هاي اکسيد شده و تخريب شده را احيا و مجددا فعال مي‌کنند. مواد اکسيدان به خصوص چربي‌هاي مضر و اکسيدکننده را که در غشاي سلول هستند با تغيير در فرمولشان از بين مي‌برند. آنزيم‌هاي ديگري از آنتي اکسيدان نيز در بدن هستند بنابراين وجود آنها مي‌تواند از عوارض مخرب راديکال‌هاي آزاد جلوگيري کند.

ساير آنتي‌اکسيدان‌ها :

به جز آنزيم آنتي اکسيدان و ويتامين‌ها و موادمغذي، مواد بسيار ديگري نيز به عنوان آنتي اکسيدان عمل مي‌کنند. در بين آنها کوآنزيم Q10 که توليد انرژي را به عهده دارد مي‌تواند بدن را در مقابل آثار مخرب راديکال‌هاي آزاد حفظ کند. اسيداوريک که نتيجه فعاليت متابوليک DNA است به عنوان يک آنتي اکسيدان مورد توجه قرار گرفته است. علاوه بر اين، فيتوکميکال‌هاي موجود در گياهان از نظر آثار آنتي‌اکسيداني‌شان در ارتقاي سلامت مورد توجه محققان قرار گرفته است.
منبع: www.salamat.com
/س